🖋اين پيش فرض وجود دارد كه بيان مستقيم يكسرى احساسات خاص در جامعه خيلى پذيرفته نيست ؛ نگرانى از توهين به ديگري،اينكه ناسالم و رنجور به نظر برسيم و يا در روابط اجتماعى پس زده شويم از دلايل عدم زندگى فرد بر مبناى احساس واقعى خود مى باشد.

🖋 در نتيجه به جاى اينكه احساسات، مستقيم و شفاف بيان شوند، بصورت غير مستقيم و از طريق رفتار فرد و يا زبان بدن و حالات او بروز مى يابند . مثال هايى از اين عملكرد اين موارد هستند؛

➖عدم ثبات بين ماهيت آنچه بيان مى كند و لحن صدا و زبان بدن ؛

بطور مثال افرادى كه براى مخفى كردن احساسات واقعى خود همواره صداى شادو كليشه اى همچون مجرى برنامه صبحگاهى راديو دارند.

➖استفاده زياد از يكسرى لغات در تمامى موقعيت ها؛
"من عاشقتم،من عاشق اين مرغ سوخاري هام، من عاشق قهوه هاى اين مغازه ام ،من عاشق مامانم ام! "

➖صحبت با لحنى اغراق آميز؛
"من واقعاً نابود شدم، احساس ميكنم تريلى از روم رد شده،احساس ميكنم كلا تلف شدم."
وقتى ما زياد مبالغه مى كنيم ، در واقع اينكار براى جلب توجه صورت ميگيرد اما در واقع در دراز مدت دوباره عاملى جهت ناديده گرفتن و جدى نگرفته شدن ما مى شود.

➖كوچك و ناچيز شمردن احساسات بالاخص وقتى ناراحت و رنجيده هستيم؛
"من حالم خوبه.مشكلي نيست.نگرانى اى در مورد من وجود نداره"
در اين موارد فرد احساس عدم امنيت و نگرانى خود را با اعلام حال خوب خود تجربه مى كند ولى در حقيقت به نوعى با نگهداري إحساسات واقعى خود باعث پس زدن اطرافيان مى شود.

❑❑ارتباط غير كلامى :

رفتارهای غیرکلامی، بخش عمده‏ای از ارتباطات بین فردی روزانه‏ی ما را تشکیل می‏دهند(گاها" تا بيش از ٩٠ درصد).

➖رفتار غیر شفاهی ما ،حرکات ما ، راه رفتن ، نشستن، چگونه صحبت کردن و یا چگونگی بلندی صدای ، نزدیک ایستادن، تماس چشمی ... همه منجر به ارسال پیام های قوی می شوند.
➖این پیام های غیر شفاهی، حتی هنگامی که شما ساکت و آروم هستید می تواند ارسال شود وبه برقراری ارتباط ادامه دهید.
➖#هوش_هيجانى هم در دريافت و شناخت درست اين پيام ها به فرد كمك مى كند و هم درارسال به هنگام و متناسب آنها تعيين كننده است.
➖پيام هاى غير كلامى كمتر به ما اشتباه مى گويند و شايد بتوانند سرنخ هاى دقيق ترى از آنچه واقعاً فرد تجربه مى كند باشند ؛مثلا وقتی از فردی می‌پرسیم: حالت چطور است؟ ممکن است زبان او به طور شفاهی بگوید که حالم خوب است. ولی وقتی به چشم‌هایش نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که حالش چندان خوب نیست.
فرويد تعريف مى كند كه يكى از بيمارانش در حاليكه بطور ناخودآگاه حلقه ازدواج را از انگشت اش در مى آورد و آن را به انگشت مى كرد به طور كلامى ادعا مى كرد كه از ازدواجش راضى است،از آنجايى كه فرويد مفهوم اين حركت ناخودآگاه را مى دانست زمانيكه مشكلات ازدواج او پديدار شد تعجب نكرد.
➖تحقیقات نشان می‏دهد وقتی کلمات با حرکات بدن متضاد باشد، افراد بیشتر آنچه را که گفته می‏شود، نادیده می‏گیرند و به اشارات غیرکلامی، خلق وخو، افکار و هیجان‏ها اهمیت بیشتری می‏دهند.

🖋 منظور از "سواد هیجانی"، میزان شناخت فرد از احساسات، هیجان‌ها و عواطف درونی برای مدیریت کردن آنها در روابط بین‌فردی است.

🖋 وقتی شما عواطف مختلف را بشناسید بهتر می توانید با دیگران همدلی کنید و بهتر می توانید به دیگران عواطف خود را بروز دهید، آنها را از آنچه که به لحاظ عاطفی درون شما می گذرد، مطلع می کنید و اجازه میدهید که بهتر با شما ارتباط برقرار کنند.

🔏 شاید بهترین و عملی ترین تعریف از سواد هیجانی این باشد:
“توانایی بیان احساسات با جملات ۳ کلمه ای":
بطور مثال "احساس نپذیرفته شدن دارم."

🖋 این یک روش شفاف و مشخص برای شناسایی احساسات تان است و به شما و دیگران کمک می کند که وقتی احساس بد و ناخوشایندی دارید، چه کمکی نیاز دارید؛
بطور مثال وقتی برای فرد مشخص می شود آنچه احساس می کند "نپذیرفته شدن" است، پس آنچه نیاز دارد پذیرفته شدن" است. بطور مشابه وقتیکه احساس گرسنگی میکند، آنچه نیاز داريد غذا خوردن است.

🖋 آنچه که دیده می شود این است که افراد در بسیاری از موقعیت ها ناتوان از شناسایی و برچسب زدن به احساسات شان هستند و آن را به گونه ای پیچیده و غیر مستقیم بیان می کنند که باعث ناکامی احساسی در فرد و سردرگمی دراطرافیان می گردد.
طبق بررسی های انجام شده بین سواد هیجانی و سواد آکادمیک ارتباط معناداری وجود ندارد.

🖋 همانطور كه قبلا اشاره شد هدف از پرورش سواد هيجانى شناسايى نيازهاى احساسى و هيجانى ماست. سواد هيجانى باعث بهبود رابط بين فردى و دريافت و ارائه موثرترِ حمايت هاى احساسى مى شود.

🖋 افراد با پرورش سواد هيجانى، مي توانند هوش هيجانى (EQ) خود را ارتقا دهند.

◼️ قدم اول بكار بردن جملات سه كلمه اى است :
احساس عصبانيت ميكنم - احساس هيجان ميكنم - احساس توهين ميكنم - احساس قدردانى ميكنم.

➖ خيلى از اوقات افراد با ناميدن احساسات شان، شروع به تجربه واقعى آن احساس مى كنند؛ چرا كه با ناميدن احساسات به ذهن اين اجازه را مى دهيم كه به قسمت هيجانى مغز (كه احساسات در آن ذخيره شده اند) دسترسى پيدا كند.

➖ وقتى ما در مورد احساسات مان با اين جملات سه كلمه اى صحبت ميكنيم در حقيقت پيغامى را ميرسانيم كه فاعل آن "من" است (I message) .
در مقابل آن جملاتى است كه فاعل آن "تو" است و قطعا استفاده از آنها فرد مقابل را در فاز دفاعى قرار مى دهد:
تو منو عصبانى كردى - تو به من توهين كردى.

شوراها و کاندیداهای پری سیمای مه لقا

نمی دانم چه شد که طی چند دوره گذشته انتخابات شوراها اعتقاد عمیقی پیدا کردیم به نقش " عضله " به عنوان مهم ترین فاکتور تدبیر امور  شهر . مثلا رفتیم و  آن پهلوانی را که عضلاتش از همه قوی تر بود ، با افتخار تمام  آوردیم برای اداره پایتختی که جمعیتش به تنهایی از جمعیت بسیاری از کشورهای اروپایی بیشتر است . به عنوان یک روانپزشک یقین دارم که هیچ مطالعه معتبر علمی نشان نداده است که  دانش عمران و شهرسازی به جای سلول های مغز در سلول های ماهیچه ای تولید یا ذخیره می شود .البته نباید از حق بگذریم و یادمان برود که عکس هایی آن مرد "بزرگ " با زندگان و مردگان می گرفت ، چقدر اسباب نشاط و شادمانی شهروندان بود.

این روزها و در آستانه انتخابات شوراها ، کوچه ها و خیابان ها و کانال های تلگرامی پر شده است از عکس های زیبارویان ابروکمانی که کاندید شوراهای شهر و روستا شده اند . خیلی هم خوب است ؛ چه اشکال دارد که در خیابان هم زمان که تکه ای از بربری داغ را در دهان می گذاری ، احساس کنی داری از یک گالری پرتره های زیبای شرقی در پاریس بازدید می کنی .

اگر یک کاندیدای شورا دانش تخصصی و تجربه واقعی در امر شهرسازی و اداره شهر داشته باشد ، شاید برخی از مردمان خوش ذوق بخواهند از نوع سیه چشم و گیسوکمندش را انتخاب کنند ؛ و صد البته مردم حق انتخاب دارند . وقتی خدا به خدایی خودش " یحب الجمال " چرا بندگانش زیباپسند نباشند؟ کور شویم اگر بخیل باشیم .

اما آیا قرار است در دنیایی که نیروی انسانی متخصص حرف اول را برای توسعه می زند ، این بار خال لب و ابروی کمند و چال گونه به جای  "عضله " معیار انتخاب باشند برای اداره اندیش مندانه شهرها و روستاها ؟

خدا را به سر شاهد می گیرم ، به این سوی چراغ  هیچ مطالعه علمی نشان نداده است که دانش اداره و توسعه شهری و روستایی ارتباط آماری معنی داری با مه لقا بودن و پری سیمایی داشته باشد.

سامرند سلیمی
روانپزشک و روان درمانگر

نویسنده: دکتر سامرند سلیمی

روان پزشک و روان درمان گر

مشاهده سایر مطالب دکتر سامرند سلیمی