😐نگرانی یکی از شایعترین و در عین حال طبیعی ترین هیجانی است که تقریبا همه انسانها در مقطعی از زمان و شاید روزانه آن را به نوعی تجربه می کنند.
😐نگرانی دو نوع سالم و مخرب دارد. نگرانی سالم در افراد منجر به حل مشکلات آنها میشود و نگرانی مخرب و ناسالم که تکراری و آسیب زننده است باعث احساس آشفتگی، ناکامی، ناامنی، سرخوردگی، کنترل گری، از دست دادن روابط و خواب بد و ... میشود.
😐نگرانیهای ناسالم هدف درمانهای دارویی و غیردارویی هستند.
👈در این جا ما به راهبردهایی خواهیم پرداخت که نه تنها نگرانی های شما را کم نمی کنند، بلکه به آن دامن می زنند؛
✍️۱-استفاده از روشهای ایمنی بخش:
مثلا کسی که نگران است بیرون از خانه و در جایی که احتمال دسترسی به کمک کم است حالش بد شود، با یکی از نزدیکان خود برای خروج از خانه همراه میشود.یا کسی که ترس از فضای بسته ای همچون مترو دارد ممکن است نزدیک درب خروجی بنشیند تا در صورت خراب شدن حالش بتواند سریع از آن مکان فرار کند.این رفتارها منجر به آرامش موقت شما میشود اما مشکل شما را حل نمی کند، چون در اصل این بار را در شما تقویت می کند که بدون این رفتارها نمی توانید از پس مشکلتان برآیید.
✍️۲-تلاش برای توقف فکر:
حتما در جاهای مختلف شنیده و یا خوانده اید که وقتی فکر مزاحم یا ناخواسته ای دارید با ضربه زدن روی میز یا گفتن جمله " بس کن" به این افکار خود پایان دهید. مطالعات جدید نشان می دهد که این روش نه تنها در توقف افکار نگرانی موثر نیست بلکه باعث ازدیاد و هجوم بیشتر افکار بعد از فرونشاندن آنها می شود.
✍️۳-رفتارهای وارسی یا چک کردن:
وارسی رفتاری اجباری و وسواس گونه برای فرونشاندن اضطراب است، برای مثال کسی که نسبت به فشار خون بالا نگرانی مفرط دارد، مدام فشار خونش را کنترل می کند و با هر بار چک فشار مدت زمان محدودی آرامش دارد اما مجددا باید رفتار وارسی خود را برای ایجاد آرامش بیشتر تکرار کند که با صرف زمان و انرژی زیاد همراه است.
📝۴-اجتناب؛
یکی از راهبردهای مشکل آفرین افراد برای مقابله با #اضطراب، اجتناب یا پرهیز است.بطور مثال فرد نگران سلامتی خود است ولی از مراجعه به پزشک خودداری می کند. این راهکار اگرچه آرامش موقتی برای فرد به همراه دارد اما فرصت مقابله درست با نگرانی را از او می گیرد و باعث افزایش #نگرانی در وی می شود.
📝۵-مصرف مواد مخدر، الکل یا خوردن غذای بی از حد؛
ممکن است فرد برای فرار از احساس نگرانی و بدست آوردن آرامش به استفاده از مواد یا الکل یا مصرف غذای زیاد رو آورد، با استفاده از این روش فرد به مشکل اصلی خود فکر نمی کند و احساس ناخوشایند اضطراب از وی دور می شود، در صورتیکه اصل مشکل هنوز حل نشده و پابرجاست.
📝۶-نشخوار ذهنی؛
زمانیکه فرد مشغول نشخوار ذهنی است، یک موضوع را به شکل کاملا تکراری در ذهن خود مرور می کند و به آن فکر می کند تا برای آن راه حل پیدا کند، این چرخش دایره وار فکر باعث افزایش آگاهی فرد از احساسات ناخوشایند شده و احتمال دستیابی به رفتار مفید و کارگشا را کم می کند.
📝۷-تلاش برای حذف افکار احمقانه؛
بطور معمول به ذهن بسیاری از افراد افکار احمقانه، شرم آور، خشونت بار و..خطور می کند و این بهیچ وجه عجیب نیست و آنچه تعیین کننده شخصیت آدمیست رفتار اوست. افراد نگران وجود این افکار را نشانه از دست دادن کنترل و دیوانگی می دانند، از وجود آنها شرمگین می شوند و احساس گناه دارند، بنابراین با اضطراب زیادی تلاش برای کنترل این افکار دارند، در حالیکه راه حل ساده تر این است که این افکار را طبیعی و مختص ذات انسان قلمداد کنیم و با شیوه سالم سعی در کنترل آن داشته باشیم.
دکتر بهاره صباغ ابريشمي
روانپزشک و زوج درمانگر
گروه روانپزشکي ويان
