⚛️هیجانات آدمی به دو دسته تقسیم می شود؛
هیجانات اولیه و ثانویه
⚛️هیجانات اولیه بهنجار، سازگارانه و کارا و همگانی هستند مانند احساس ترس در برابر یک موقعیت خطرناک و یا احساس یاس به دلیل نرسیدن به خواسته ها.
⚛️هیجانات ثانویه هیجاناتی هستند که یا به وسیله قضاوت کردن ایجاد می شوند و یا واکنشهایی به هیجانات اولیه هستند، بنابراین اغلب مشکل آفرین و ناسازگارند و باعث تخریب روابط می شوند.
قضاوت کردن در مورد خودتان منجر به هیجان ثانویه شرم و قضاوت کردن در مورد دیگران خشم را به دنبال دارد.
👈برای مثال زوجی را در نظر بگیرید؛ خانم عاشقانه همسرش را دوست دارد( هیجان اولیه) و خواهان آن است که زمان زیادی را با وی بگذراند، از طرفی به خاطر دیر آمدن او به قضاوت پرداخته و کاملا عصبانی میشود (هیجان ثانویه)،این عصبانیت می تواند به مدت طولانی احساس واقعی خانم را مخفی کند و اگر عصبانیتش را به شکل کلامی یا غیرکلامی ابراز کند، شاید همسر او هیچگاه نفهمد که زن او را چقدر دوست دارد و میخواهد زمان بیشتری در کنارش باشد.اگر زن به جای آنکه جلوی قضاوتهای منفی خود را بگیرد به همسرش حمله کند، صمیمیتی را که به دنبال آن بوده به دست نخواهد آورد و نتیجه کار تعارض و فاصله است.
⚛️پس وقتی با خشم روبه رو شدید برای مدتی در واکنشتان وقفه ایجاد کرده و از خودتان بپرسید؛ خواسته واقعی من چیست؟ یا من واقعا چه احساسی دارم؟(هیجان اولیه)، یا اینکه ممکنه با این واکنش چه چیزی را از دست بدهم؟ آیا من با قضاوت کردن به خشمم دامن می زنم؟ آیا در این صورت خواسته های من اتفاق خواهد افتاد؟
دکتر بهاره صباغ ابريشمي
روانپزشک و زوج درمانگر
گروه روانپزشکي ويان
