دکتر مهدی قاسمی
روانپزشک و رواندرمانگر
آیا فرزند شما مواد مصرف می کند؟
اگر متوجه شویم که نوجوان‌مان مواد مخدر مصرف می‌‌کند، چه باید بکنیم؟
دلم می‌‌خواست بگویم: «وحشت نکنید!»، اما می‌‌دانم در این مواقع، ترس و وحشت شما واکنشی قابل درک، اما بی‌‌فایده است. ما نباید فکر کنیم که دنیا به آخر رسیده و نوجوان‌مان امروز حشیش می‌‌کشد، پس فردا کوکایین، ... و در نهایت هرویین. از سوی دیگر، نباید خود را به حماقت بزنیم که اتفاق مهمی نیفتاده است.
پدری می‌‌گفت:
«وقتی فرزندتان معتاد می‌‌شود، احساس درماندگی و ناامیدی‌‌تان غیرقابل وصف است. در این شرایط احساس می‌‌کنید شکست خورده‌اید و کنترل‌تان را از دست می‌‌دهید. این‌ها واکنش‌هایی طبیعی و قابل درک هستند و در این وضعیت، نخستین و سخت‌ترین پیشنهاد این است که خود را نبازیم. شاید فقط خود را مقصر تمام این اتفاقات بدانیم، اما ممکن است ما بهترین والدین دنیا باشیم و باز هم نوجوان‌مان معتاد شود. برای آن‌که به بهترین شکل از فرزندمان حمایت کنیم، باید ابتدا خودمان را کنترل کنیم. متأسفانه بسیاری از والدین به نوجوان معتادشان می‌‌گویند:
«از خانه‌ی من برو بیرون و هرگز برنگرد!» در حالی که واقعا نمی‌‌خواهند فرزندشان را از خانه بیرون بیندازند.»
اگر او هنوز تحت تأثیر استعمال #مواد-مخدر است، سعی نکنید با او حرف بزنید. ممکن است در پایان گفت‌وگو میزان مصرفش بالاتر برود.
وقتی فرصت کافی برای گفت‌وگو دارید یا تنها با فرزندتان در اتومبیل نشسته‌اید و جایی می‌‌روید، فرصت مناسبی برای طرح این موضوع است. به فرزندتان بگویید چیزی که در خانه پیدا کرده‌اید، یا تغییرات رفتاری اخیر او سبب نگرانی‌‌تان شده است. به او بگویید:
«مدتی است که رفتارت طبیعی به‌نظر نمی‌‌رسد. حالت خوب است؟»
به او فرصت پاسخ‌گویی بدهید. شاید متوجه شوید که او دوست ندارد در این مورد حرف بزند یا دارد دروغ می‌‌گوید. اما نگذارید او عصبانی شود.
در مورد او قضاوت نکنید یا با گفتن: «فکر نمی‌‌کنی رفتارت خیلی احمقانه است؟» تحقیرش نکنید. هدف از این گفت‌وگو این نیست که او را سرزنش یا تنبیه کنید، بلکه شما می‌‌خواهید بدانید واقعا چه اتفاقی در زندگی نوجوان‌تان افتاده است و در صورت لزوم، به او کمک کنید تا اوضاع فعلی را تغییر دهید. مهم است او بداند که نگرانی اصلی شما، سلامت و امنیت اوست و برای‌‌تان مهم نیست که همسایه‌ها و اقوام چه فکر می‌‌کنند.
بعضی از ما والدین، به حمایت دیگران نیاز داریم تا در این شرایط کمک‌مان کنند. اگر فرزندتان به مواد مخدر معتاد شده است، مراجعه به مشاوری خبره و متخصص، نه تنها به او کمک می‌‌کند تا با این مشکل کنار بیاید، بلکه آینده‌ی روشنی را در ذهن او و شما مجسم خواهد کرد.
و سرانجام، بدانید که حتی اگر مقداری حشیش در اتاق فرزند نوجوان‌تان پیدا کردید، گرچه نگران خواهید شد، اما مفهومش این نیست که او معتاد شده یا لزوما معتاد خواهد شد. برای بسیاری از نوجوانان، این تجربیات ــ گرچه خطرناک هستند ــ یک آزمون به حساب می‌‌آیند، نه انتخاب روش زندگی. در پایان نیز این نکته‌ی مهم را به خاطر داشته باشید:
🔸گاهی باید فرزندتان را بیش‌تر دوست داشته باشید، به‌خصوص وقتی شایستگی کمتری برای عشق شما دارد.
