همه ما مثال هايى از دادن خبربد به دوستان و نزديكان مان داريم و بر حسب ميزان بدى خبر، انواع حس هاى ناخوشايند را در آن زمان تجربه كرده ايم؛ مثال هاى خبر بد تقريبا بى انتها هستند: از خبر نمره بد در يك امتحان، قبول نشدن در كنكور، تا ابتلا به بيمارى صعب العلاج و فوت عزيز.دوست راديولوژيستى مى گفت وقتى در هنگام سونوگرافى زنان باردار متوجه مى شود جنين مرده است، چقدر دغدغه دادن خبر فوت جنين به مادر براى او چالش برانگيز است.
واقعا چرا دادن خبر بد اينقدر براي ما تجربه سختى است؟
- قطعا يك وجه داستان، قسمت انسانى همه ماست. شنيدن و ديدن رنج و ناكامى هايى كه گاها هيچ درمانى ندارند، بالاخص براى عزيز و آشنا دردناك است.
- قسمت ديگر شايد بخش همزاد پندار ما باشد؛"من هم مي توانستم قربانى اين اتفاق باشم." ناخودآگاه ما از چنين پيغامى ممكن است احساس شرم يا گناه داشته باشد.
- شايد ترجيح مى دهيم در روابط پيام آور خبر خوب باشيم و تجربه و احساس خوبى را از خودمان در فرد به يادگار بگذاريم. تحمل تبديل به پيام آور بد براى ما سخت است.
- خيلي از افراد نگران اين هستند كه نتوانند خبر بد را بدرستى به فرد برسانند و خود را با بد رساندن خبر به نوعى مقصر در قسمتى از احساسات منفى فرد مى دانند.
ولى واقعا چگونه بايد خبر بد را رساند كه اضطراب و آسيب كمترى به همراه داشته باشد؟
⬛️ يكى از رفتارهايى كه افراد در هنگام رساندن خبر بد انجام مى دهند، پنهان كارى است؛ كه اين مى تواند بدلايلى باشد كه در قسمت اول ذكر شد و فرد در سطح خود آگاه با اين باور كه "اگر فرد اين را بفهمد، دچار اضطراب و افسردگى خواهد شد و آسيب بيشترى خواهد ديد" خود را قانع مى كنند.
➖ پژوهش‌ها نشان داده که در فرهنگ‌هاى گوناگون افشاى خبر بد نه تنها سبب افسردگى و اضطراب نخواهد شد بلکه در بلندمدت موجب تطابق بهتر فرد با آن مشکل يا سازگارى‌اش با آن مصيبت خواهد شد. در واقع ممکن است فرد در ابتدا واکنش‌هاى هيجانى بروز دهد اما به تدريج با استفاده از مکانيسم‌هاى سازگاري موضوع را مى‌پذيرد. تأخیر بیش از اندازه و بی مورد در رساندن خبر بد مى تواند سبب کندتر شدن فرآیند سازگاری بیمار با مشکل خویش شود. (البته اگر پنهان کردن با اين هدف باشد که در موقعيت مناسب خبر را به فرد بگوييم اين مسأله ديگرى است.)
➖ بعلاوه پنهان كارى مى تواند فرصت ها را از فرد بگيرد؛ مثلا فردى كه عزيزش فوت كرده، فرصت شركت در مراسم و سوگوارى و يا فردى كه دچار بيمارى سرطان شده، فرصت درمان احتمالى و.... را ممكن است از دست بدهد؛ اين فرصت ها ممكن است خيلى مبهم و درونى باشند و اطرافيان از وجود آن خبر نداشته باشند .
⬛️چگونه خبر بد را نگوييم؟
➖ بدترين کار، گفتن ناگهاني است. گفتن ناگهاني و بدون همدردى، آنى و سريع، کار اشتباهى است و مشکلات هيجانى فرد را زياد مي‌کند.
➖ سعي کنيم که تلفنى اين کار را انجام ندهيم و در واقع پيش از دادن خبر بد، بايد شرايط مناسب را مهيا کنيم.
➖ خبر بد را در فضاى جوك و خنده و شادى ندهيد!
ادامه دارد ...
دکتر سميرا يزدانى نژاد
روانپزشک روان درمانگر تحليلى
گروه روانپزشكى ويان
